ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΧΑΛΚΙΔΙΚΗ

Στις 17 Μαίου 1821 μετά τη δολοφονία από τους Τούρκους, του Έλληνα βοεβόδα του Πολυγύρου Κύρκου Παπαγεωργάκη, οι Πολυγυρινοί πήραν τα όπλα, χτύπησαν και εξόντωσαν την τουρκική φρουρά και στη συνέχεια στράφηκαν εναντίον του επερχόμενου κατά του Πολυγύρου τουρκικού στρατού, τον οποίο νίκησαν και έτρεψαν σε φυγή.


Έτσι άρχισε η Επανάσταση της Χαλκιδικής και ο Εμμανουήλ Παπάς, από το Άγιο Όρος όπου βρισκόταν,  ξεκίνησε  τον αγώνα.
 Η Επανάσταση της Χαλκιδικής πέρασε από πολλές φάσεις, κράτησε 6 μήνες και πνίγηκε τελικά στο αίμα, όταν ο Αβδούλ Αβούδ κατάφερε να κάμψει την αντίσταση των επαναστατών στο στενό της Ποτίδαιας και στη συνέχεια να αφανίσει δεκάδες χωριά της Χαλκιδικής.

      ΚΑΠΕΤΑΝ  ΧΑΨΑΣ

Γεννημένος στα Παζαράκια (Κρυοπηγή) Χαλκιδικής, νέος μετοίκησε στη Συκιά της Σιθωνίας.

Η επανάσταση του 1821 τον βρήκε στο Άγιο Όρος, όπου υπηρετούσε ως σερδάρης της Ιεράς Κοινότητας.

Με εντολή του Εμμανουήλ Παπά, Αρχ/γου Χαλκιδικής, στρατολόγησε συμπατριώτες του –κυρίως Συκιώτες- και ορίστηκε επικεφαλής της νότιας φάλαγγας, που προελαύνοντας μέσω Αρναίας – Αγίου Προδρόμου – Γαλάτιστας και Βασιλικών έφτασε ως τη Θέρμη (Σέδες), απωθώντας συνεχώς τις τουρκικές δυνάμεις.

Στη φονική μάχη των Βασιλικών (10/06/1821), κάτω από τη σκιά του ιστορικού μοναστηριού της Αγ. Αναστασίας, μαχόμενος γενναία εναντίον τουρκικών δυνάμεων (30.000 πεζοί και 5.000 ιππείς) του Μπαϊράμ Πασά, βρήκε ηρωικό θάνατο με όλους τους συμπολεμιστές του (από τους οποίους οι 63 Συκιώτες), στη θέση που από τότε προς τιμή τους ονομάζεται «Σκιωτούδια» (Συκιωτούδια) ή «Κομμένοι».